Klimaatontkenners

5 augustus 2020

Het is natuurlijk een komische term “klimaatontkenners”; ik denk namelijk niet dat deze mensen ontkennen dat er een klimaat bestaat. Maar de framing is duidelijk: deze mensen ontkennen dat er klimaatverandering optreedt door toedoen van de mens. 

De klimaatontkenners kunnen verschillende beweegredenen hebben, volgens milieuadviseur Jan Paul van Soest. Er is wel een duidelijke trend aanwezig: het voorkomen dat er klimaatdebatten worden gevoerd in de politiek. Want elke uitkomst ten gunste van het klimaat zou de Nederlandse economie schade toebrengen, volgens de klimaatontkenners. Sommigen denken ook dat de klimaatdebatten een excuus zijn om de markt en samenleving te controleren door middel van een collectief beleid. 

De klimaatontkenners zijn alom aanwezig: in elk draadje op Twitter of Facebook, in debatten op tv of artikelen in de krant. Er komt er bijna altijd wel iemand voorbij die klimaatverandering een hoax noemt of ontkent dat de mens er mee te maken heeft. Hierbij krijgen drogredeneringen, mis-informatie en omgekeerde wereld argumenten bijna net zo veel podium als wetenschappelijk ondersteunde kennis. 

Drogredeneringen, mis-informatie en omgekeerde wereld argumenten krijgen bijna net zo veel podium als wetenschappelijke kennis

Het geluid van de klimaatontkenners is wel langzaam aan het veranderen volgens klimaatwetenschapper Bart Verheggen. De allereerste argumenten waren meer gefocust op: ‘De aarde warmt helemaal niet op’. Toen ging het naar: ‘Oké, de aarde warmt op, maar dat ligt niet aan de mens’. Daarna werd het meer in de trant van: ‘Dan ligt het wel aan de mens, maar het is nog niet zo erg als dat men doet lijken’. Tot de huidige toon: ‘We kunnen er toch niks meer aan doen’ en ‘Het is te duur’. 

Het goede nieuws is dat het merendeel van Nederlanders zich wél zorgen maakt over de opwarming van de aarde (65%). En dat het percentage mensen die niet gelooft in klimaatverandering of in de invloed van de mens hierop steeds kleiner wordt (het schommelt zo tussen de 2% en 10%). Maar waarom zijn klimaatontkenners dan zo erg? Hierover zegt Jan Paul van Soest in een interview met Human dat de ernst voornamelijk in het twijfel zaaien zit. Dit zaaien van verwarring ondermijnt de algemene bereidheid om in actie te komen bij de Nederlandse bevolking en kan leiden tot uitstel of zelfs afstel van effectief klimaatbeleid. Want zoals wetenschapshistorica Hieke Huistra zegt ‘Het is makkelijker om twijfel te zaaien over klimaattheorieën dan ze helemaal te ontkrachten. En een beetje twijfel is voor de meeste politici genoeg om maatregelen uit te stellen en eerst verder onderzoek te vragen. Met dat vragen om verder onderzoek kun je eindeloos doorgaan, want wetenschap is nooit af.’

Bron: Eigen afbeelding

De activiteit van klimaatontkenners is op platformen zoals Twitter en Geenstijl ook erg groot. In hoeverre het geluid op Twitter overeenkomt met de publieke opinie onderzocht Eenvandaag. Zij vergeleken de antwoorden van geënquêteerden van een representatieve steekproef en berichten van Twitter over het onderwerp ‘klimaat’. Uit de enquête kwam naar voren dat twee derde van de ondervraagden achter de halvering van de CO2 uitstoot staat en 55% het een goed plan vindt dat Nederland in 2050 klimaatneutraal is. Je kan hieruit dus concluderen dat meer dan de helft van de Nederlanders positief tegenover de klimaatdoelen staat. Als je dit vergelijkt met het percentage Twitteraars, die met 75% negatief geluid bij de hashtag ‘klimaat’ laten horen, dan zie je hier een enorm verschil. Wie dus achter de werkelijke opinie van Nederlanders wil komen kan Twitter beter links laten liggen. 

Wie achter de werkelijke opinie van Nederlanders wil komen kan Twitter beter links laten liggen

Er worden al verschillende middelen gebruikt om klimaatontkenners geen podium meer te geven. De hoofdredacteur van NU.nl, Gert-Jaap Hoekman, heeft in februari 2019 het besluit genomen om op hun debat sectie van de website (NUjij) alle reacties over het ontkennen van klimaatverandering niet meer toe te staan. De reden hiervan is volgens Gert-Jaap dat de discussie met de sceptici vaak afleidt van de belangrijkere discussies die over het klimaat gevoerd zouden moeten worden.

In mijn andere blog kan je lezen dat het grootste deel van de Nederlanders wel degelijk bereid is zich aan te passen om klimaatveranderingen tegen te gaan. Dit betekent dat er veel mensen zijn die wel zien dat er iets moet gebeuren, maar niet weten hoé. Daar ligt dus enorme potentie. Probeer daar aan te denken als je aan de slag wilt met klimaatoplossingen. Want teveel focus op het negatieve maakt de mens moedeloos en passief en dan zijn we waar de klimaatontkenners ons willen hebben. 

Relevante artikelen:

Bronnen: